Czad i ogień - obudź czujność
Podkarpaccy strażacy każdego roku w sezonie jesienno i wiosenno-zimowym ostrzegają przed zagrożeniami wynikającymi z dogrzewania mieszkań. 25 października została zainaugurowana przez Pana Mariusza Błaszczaka - Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, kampania społeczna pod nazwą "Czad i ogień - obudź czujność". Celem kampanii jest wzmocnienie świadomości społecznej o przyczynach i skutkach powstawania pożarów oraz zatruć tlenkiem węgla. Sezon zimowego ogrzewania mieszkań w budynkach wielo i jednorodzinnych, to każdego roku okres zwiększonej ilości interwencji strażaków w domach i mieszkaniach, czyli tam, gdzie teoretycznie powinniśmy się czuć najbezpieczniej. Statystyki Państwowej Straży Pożarnej odnotowują wtedy wzrost liczby ofiar śmiertelnych i osób poszkodowanych w pożarach i w skutek zatruć czadem. Przyczyny pożarów od lat ciągle się powtarzają. Dominujące ich grupy, to podpalenia, nieostrożność osób zarówno dorosłych jak i nieletnich, wady lub niewłaściwa eksploatacja urządzeń i instalacji elektrycznych oraz wady i zła obsługa urządzeń grzewczych. Zapamiętaj następujące, podstawowe zasady bezpieczeństwa pożarowego. 1. W zakresie eksploatacji urządzeń elektrycznych: - nie stosuj bezpieczników o większej mocy niż dopuszczalna, nie naprawiaj ich, - używaj tylko tyle odbiorników prądu elektrycznego na ile obliczono moc instalacji elektrycznej - nadmierne obciążenie instalacji powoduje przegrzewanie się kabli i przewodów oraz wypalanie styków w gniazdkach i puszkach rozgałęźnych; jednoczesne włączenie opiekacza, żelazka i czajnika powoduje duże obciążenie eksploatowanej instalacji, - nie używaj urządzeń uszkodzonych, - zlecaj przeglądy techniczne urządzeń elektrycznych i gazowych wyłącznie osobom uprawnionym do ich wykonywania, - nie ustawiaj sprzętu telewizyjnego i radiowego w nie wentylowanych regałach, na półkach obłożonych książkami i innymi materiałami palnymi - przez powolne i długotrwałe nagrzewanie zakurzonych przedmiotów może dojść do ich zapalenia, - nie wykonuj prowizorycznych podłączeń do instalacji elektrycznej - używaj tylko urządzeń elektrycznych posiadających krajowe atesty i dopuszczenia, - nie ustawiaj elektrycznych urządzeń grzewczych w pobliżu materiałów palnych (mebli, firanek, itp.) - zachowaj odległość minimum 50 cm. 2. W zakresie eksploatacji urządzeń gazowych: - w mieszkaniu przechowuj nie więcej niż 2 nie podłączone do urządzeń gazowych butle gazowe, o ładunku nie przekraczającym 11 kg każda, - nie przechowuj butli w pomieszczeniach usytuowanych poniżej poziomu terenu (np. w piwnicach), ponieważ gaz propan-butan jest cięższy od powietrza, może zalegać w pomieszczeniu grożąc wybuchem - nie zatykaj przewodów wentylacyjnych - w urządzeniach gazowych, w przypadku braku wystarczającej ilości powietrza, nastąpi niezupełne spalanie gazu, którego produktem może być trujący, niewyczuwalny tlenek węgla (CO), - zlecaj okresowe czyszczenie kanałów kominowych i wentylacyjnych - niedrożne mogą być przyczyną śmiertelnych zatruć tlenkiem węgla, szczególnie podczas kąpieli w łazienkach wyposażonych w gazowe ogrzewacze wody, - nie ogrzewaj pomieszczeń kuchnią gazową - takie praktyki mogą się skończyć poważnym zatruciem organizmu, - używaj kuchni gazowej z wyłącznikiem przeciwwypływowym, - używaj urządzeń gazowych posiadających krajowe atesty i dopuszczenia. 3. Zadbaj o warunki do ewakuacji na wypadek pożaru: - nie stosuj krat w drzwiach i oknach, na klatkach schodowych i przejściach między nimi oraz wyjściach na dach - krata utrudni ewakuację podczas pożaru oraz wydłuży czas oczekiwania na pomoc strażaków; jeżeli musisz, zakładaj kraty, które można otworzyć od wewnątrz. Klucz przechowuj w miejscu, znanym wszystkim domownikom; pamiętaj, że podczas pożaru może to być jedyna droga ewakuacji, - nie zastawiaj sprzętami korytarzy i dojść do mieszkań - może to utrudnić ewakuację oraz dojście ratowników. 4. W zakresie posługiwania się ogniem otwartym: - dopilnuj, by dzieci nie bawiły się ogniem, materiałami pirotechnicznymi czy urządzeniami elektrycznymi, nigdy nie pozostawiaj małoletnich dzieci bez opieki, - nie pal śmieci w śmietnikach i nie dopuść do zaprószenia ognia w zsypie, - nie pal papierosów w łóżku - ludzie giną nie tylko w pożarach obejmujących całe mieszkanie; zdarza się, że zaprószenie ognia niedopałkiem papierosa po zaśnięciu, prowadzi do śmiertelnego zatrucia, - nie zapalaj świec w pobliżu materiałów łatwo zapalnych, - nie pozostawiaj włączonej kuchenki bez dozoru - odparowanie wody z garnka może doprowadzić do zwęglenia pozostałości, zapalenia ich i silnego zadymienia mieszkania, szczególnie niebezpiecznego dla śpiących osób; przypadkowe wygaszenie kuchenki podczas gotowania może również doprowadzić do ulatniania się gazu i jego wybuchu, - przestrzegaj zakazu używania wyrobów pirotechnicznych w pomieszczeniach, - przestrzegaj instrukcji obsługi wyrobów pirotechnicznych, - przestrzegaj wymagań prawa lokalnego w zakresie stosowania wyrobów pirotechnicznych, - wyposaż mieszkanie w gaśnicę proszkową, minimum 2-kilogramową; taką gaśnicą będziesz mógł bezpiecznie gasić palące się urządzenia elektryczne pod napięciem, - wyposaż mieszkanie w autonomiczną czujkę pożarową, alarmującą o powstaniu dymu (podczas każdego pożaru wydzielają się duże ilości dymu). 5. Gdy opuszczasz mieszkanie: - sprawdź czy zostały wyłączone wszystkie odbiorniki prądu i gazu, - przed opuszczeniem domu na dłuższy czas odłącz zasilanie prądem elektrycznym oraz zakręć zawory wody i gazu, - u sąsiadów pozostaw informację, gdzie będziesz przebywać. 6. Gdy powstanie pożar: - zadzwoń do straży pożarnej pod numer - 998 lub z telefonu komórkowego 112 - staraj się zejść na piętro poniżej palącego się mieszkania lub wyjść na zewnątrz budynku - pamiętaj - dym unosi się do góry, nie wolno zjeżdżać windami, nie należy otwierać drzwi, przez które wydobywa się dym, gdyż dostarczenie większej ilości tlenu może spowodować szybki rozwój pożaru i płomienie mogą nas poparzyć, - jeżeli nie możesz opuścić mieszkania, nie otwieraj drzwi prowadzących na korytarz, uszczelnij je, wzywaj krzykiem pomocy, wykonuj polecenia strażaków, - nie gaś wodą urządzeń elektrycznych, grozi to porażeniem prądem; staraj się wyciągnąć z gniazdka przewód zasilający (np. drewnianym kijem od szczotki), można wykręcić bezpieczniki by odłączyć dopływ prądu do mieszkania - powiadom o zagrożeniu sąsiadów, - nie wdychaj dymu - zasłoń usta mokrą tkaniną; jeżeli to możliwe - zmocz swoje ubranie lub owiń ciało mokrą grubą tkaniną z naturalnych materiałów (z lnu, wełny, bawełny itp.). 7. Gdy poczujesz gaz: - zawiadom jak najszybciej pogotowie gazowe i administrację, - powiadom sąsiadów, - nie włączaj światła ani żadnych urządzeń elektrycznych, - nie zapalaj zapałek czy zapalniczek, - zamknij zawór gazu w mieszkaniu, - otwórz szeroko okno, - wyjdź na zewnątrz budynku. Jak zwalczać powstały pożar W przypadku powstania pożaru wszyscy zobowiązani są podjąć działania w celu jego likwidacji: - zaalarmować niezwłocznie, przy użyciu wszystkich dostępnych środków osoby będące w strefie zagrożenia, - wezwać straż pożarną. Telefoniczne alarmowanie należy wykonać w następujący sposób: Po wybraniu numeru alarmowego straży pożarnej 998 i zgłoszeniu się dyżurnego spokojnie i wyraźnie podaje się: - swoje imię i nazwisko, numer telefonu, z którego nadawana jest informacja o zdarzeniu, - adres i nazwę obiektu, - co się pali, na którym piętrze, - czy jest zagrożenie dla życia i zdrowia ludzkiego. Po podaniu informacji nie odkładać słuchawki do chwili potwierdzenia przyjęcia zgłoszenia. Jak ewakuować ludzi i mienie Celem ewakuacji ludzi jest zapewnienie osobom szybkiego i bezpiecznego opuszczenia strefy zagrożonej lub objętej pożarem. Do celów ewakuacji ludzi służą korytarze - poziome drogi ewakuacji i klatki schodowe - pionowe drogi ewakuacyjne, z których istnieje możliwość bezpośredniego wyjścia na zewnątrz. W czasie prowadzenia ewakuacji zabronione jest: - dokonywanie jakichkolwiek czynności mogących wywołać panikę, - przechodzenie w kierunku przeciwnym do kierunku ewakuacji, - zatrzymywanie się lub tamowanie ruchu w inny sposób. Osoby ewakuowane muszą podporządkować się poleceniom ratowników to jest osobom prowadzącym ewakuację: strażacy, pracownikom służby zabezpieczenia obiektu. Poza ewakuacją ludzi niejednokrotnie zachodzi konieczność ewakuacji mienia. Celem ewakuacji mienia jest zabezpieczenie cennych przedmiotów oraz ważnych dokumentów przed zniszczeniem lub uszkodzeniem w przypadku pożaru lub innego zagrożenia. Ewakuowane przedmioty i dokumenty należy umieszczać, aby nie były narażone na zniszczenie lub uszkodzenie. Działania ewakuacyjne muszą być prowadzone w sposób skoordynowany, nie powodujący utrudnień w innych działaniach. Kierujący działaniami powinien wstępnie określić pomieszczenia, z których należy wynieść mienie. Do pomieszczeń, z których należy ewakuować mienie w pierwszej kolejności, jeśli istnieje taka możliwość bez narażenia życia i zdrowia zalicza się: - pomieszczenia bezpośrednio zagrożone pożarem, w których jest źródło ognia, - pomieszczenia sąsiednie ( w pionie i w poziomie) - możliwość rozprzestrzeniania się pożaru lub uszkodzenia przez działanie wysokiej temperatury i gazów popożarowych (dymu), - pomieszczenia pod palącym się pomieszczeniem narażone na możliwość zalania w czasie akcji gaśniczej. Czujki dymu Domowe czujki dymu prosty sposób na zabezpieczenie domu przed pożarem. W Polsce co roku, w pożarach domów jednorodzinnych ginie dziesiątki osób. 60-70% przypadków to ofiary zetknięcia z dymami i toksycznymi produktami spalania, takimi jak tlenek węgla, chlorowodór, cyjanowodór. Pomimo tego, że bezpośrednią przyczyną śmierci są najczęściej silnie trujące produkty spalania i rozkładu termicznego, ciągle bardzo mało popularne jest wyposażanie domów w czujki dymu. Urządzenia te wprawdzie nie zapobiegają powstaniu pożaru, ale skutecznie mogą zaalarmować lokatorów mieszkania, w którym powstał pożar. Umożliwia to w wielu wypadkach szybkie opuszczenie objętego pożarem domu oraz ugaszenie ognia w zarodku, co znacznie ogranicza straty. Sposób instalowania w jednopoziomowym domu - Jeżeli dom ma 1 kondygnację należy zainstalować pierwszą (podstawową) czujkę pożarową w korytarzu lub holu pomiędzy sypialnią a pokojem wypoczynkowym. Czujkę należy umieścić jak najbliżej pokoju wypoczynkowego. Należy upewnić się, czy będzie ona słyszalna w każdej części domu, nawet przy zamkniętych drzwiach. - Jeżeli dom jest bardzo duży, a korytarze lub hol jest szeroki, jedna czujka będzie niewystarczająca. W domu, w którym znajduje się więcej niż 1 sypialnia, czujka powinna być ulokowana pomiędzy sypialniami i pokojem wypoczynkowym. - Jeżeli dom na więcej niż 1 kondygnację najlepszym miejscem dla umieszczenia czujek dymu jest hol na parterze, w pobliżu klatki schodowej, ponieważ właśnie tam istnieje największe prawdopodobieństwo wykrycia pożaru. Druga czujka powinna być zainstalowana na schodami w wyższej kondygnacji ponieważ pierwsza czujka mogłaby nie wykryć pożaru na 1 piętrze. Prosta instalacja i łatwa konserwacja to dodatkowe atuty przemawiające za zainstalowaniem czujki w każdym domu. W Polsce nie ma obowiązku instalowania tego typu urządzeń w domach, tak jak ma to miejsce w niektórych krajach na świecie. Należy się jednak zastanowić "czy nie lepiej zapobiegać niż później leczyć"? Co to jest czad? Skąd się bierze? Tlenek węgla jest bezbarwnym i bezwonnym silnie trującym gazem. Powstaje podczas procesu niepełnego spalania materiałów palnych, w tym paliw, które występuje przy niedostatku tlenu w otaczającej atmosferze. Dlaczego jest niebezpieczny? Tlenek węgla jest gazem niewyczuwalnym zmysłami człowieka (bezwonny, bezbarwny i pozbawiony smaku). Dostaje się do organizmu przez układ oddechowy, a następnie jest wchłaniany do krwiobiegu. Uniemożliwia prawidłowe rozprowadzanie tlenu we krwi, powodując przy długotrwałym narażeniu (w większych dawkach) śmierć przez uduszenie. Jakie są objawy zatrucia tlenkiem węgla? - ból głowy, - ogólne zmęczenie, - duszności, - trudności z oddychaniem, oddech przyspieszony, nieregularny, - senność, - nudności. Osłabienie i znużenie, które czuje zaczadzony, a także zaburzenia orientacji i zdolności oceny zagrożenia powodują, że jest on całkowicie bierny (nie ucieka z miejsca nagromadzenia trucizny), traci przytomność i - jeśli nikt nie przyjdzie mu z pomocą - umiera. Jak pomóc przy zatruciu tlenkiem węgla? W przypadku zatrucia tlenkiem węgla należy: - zapewnić dopływ świeżego czystego powietrza; w skrajnych przypadkach wybijając szyby w oknie, - wynieść osobę poszkodowaną w bezpieczne miejsce, jeśli nie stanowi to zagrożenia dla zdrowia osoby ratującej; w przypadku istnienia takiego zagrożenia pozostawić przeprowadzenie akcji służbom ratowniczym, - wezwać służby ratownicze (pogotowie ratunkowe, PSP), - jak najszybciej podać tlen, - jeżeli osoba poszkodowana nie oddycha, ma zatrzymaną akcję serca, należy natychmiast zastosować sztuczne oddychanie np. metodą usta - usta oraz masaż serca, nie wolno wpadać w panikę, kiedy znajdziemy dziecko lub dorosłego z objawami zaburzenia świadomości w kuchni, łazience lub garażu; należy jak najszybciej przystąpić do udzielania pierwszej pomocy. Co jest główną przyczyną zaczadzeń? Głównym źródłem zatruć w budynkach mieszkalnych jest niesprawność przewodów kominowych: wentylacyjnych, spalinowych i dymowych. Wadliwe działanie wspomnianych przewodów może wynikać z: - ich nieszczelności, - braku konserwacji, w tym czyszczenia, - wad konstrukcyjnych, - niedostosowania istniejącego systemu wentylacji do standardów szczelności stosowanych okien i drzwi, w związku z wymianą starych okien i drzwi na nowe. Powyższe może prowadzić do niedrożności przewodów, braku ciągu, a nawet do powstawania zjawiska ciągu wstecznego, polegającego na tym, że dym zamiast wydostawać się przewodem kominowym na zewnątrz, cofa się z powrotem do pomieszczenia. Co zrobić by uniknąć zaczadzenia? W celu uniknięcia zaczadzenia należy: - przeprowadzać kontrole techniczne, w tym sprawdzanie szczelności przewodów kominowych, ich systematyczne czyszczenie oraz sprawdzanie występowania dostatecznego ciągu powietrza, - użytkować sprawne techniczne urządzenia, w których odbywa się proces spalania, zgodnie z instrukcją producenta, - stosować urządzenia posiadające stosowne dopuszczenia w zakresie wprowadzenia do obrotu; w sytuacjach wątpliwych należy żądać okazania wystawionej przez producenta lub importera urządzenia tzw. deklaracji zgodności, tj. dokumentu zawierającego informacje o specyfikacji technicznej oraz przeznaczeniu i zakresie stosowania danego urządzenia, - nie zaklejać i nie zasłaniać w inny sposób kratek wentylacyjnych, - w przypadku wymiany okien na nowe, sprawdzić poprawność działania wentylacji, ponieważ nowe okna są najczęściej o wiele bardziej szczelne w stosunku do wcześniej stosowanych w budynku i mogą pogarszać wentylację, - systematycznie sprawdzać ciąg powietrza, np. poprzez przykładanie kartki papieru do otworu bądź kratki wentylacyjnej; jeśli nic nie zakłóca wentylacji, kartka powinna przywrzeć do wyżej wspomnianego otworu lub kratki, - często wietrzyć pomieszczenie, w których odbywa się proces spalania (kuchnie, łazienki wyposażone w termy gazowe), a najlepiej zapewnić, nawet niewielkie, rozszczelnienie okien, - nie bagatelizować objawów duszności, bólów i zawrotów głowy, nudności, wymiotów, oszołomienia, osłabienia, przyspieszenia czynności serca i oddychania, gdyż mogą być sygnałem, że ulegamy zatruciu czadem; w takiej sytuacji należy natychmiast przewietrzyć pomieszczenie, w którym się znajdujemy i zasięgnąć porady lekarskiej, - w trosce o własne bezpieczeństwo, warto rozważyć zamontowanie w domu czujników tlenku węgla. Koszt zamontowania takich czujników jest niewspółmiernie niski do korzyści, jakie daje zastosowanie tego typu urządzeń (łącznie z uratowaniem najwyższej wartości, jaką jest nasze życie). Na co zwracać uwagę przy zakupie czujników tlenku węgla? Mając na uwadze potrzebę potwierdzenia poprawności i skuteczności działania czujnika tlenku węgla, przed dokonaniem zakupu urządzenia, konieczne jest upewnienie się, że wyrób spełnia wymagania Polskiej Normy: PN-EN 50291-1:2010 "Urządzenia elektryczne do wykrywania tlenku węgla w pomieszczeniach domowych. Część 1: Metody badań i wymagania." Spełnienie wymagań powinno być potwierdzone certyfikatem wydaniem przez kompetentną jednostkę certyfikującą wyroby. Gdzie i jak montować czujniki tlenku węgla? Czujniki tego typu należy montować zgodnie z zaleceniami producenta. Montaż większości z nich producenci zalecają na wysokości ok. 1,5 m od podłogi. Czujniki tlenku węgla należy bezwzględnie umieszczać w każdym pomieszczeniu, w którym znajduje się wyposażenie stanowiące potencjalne źródło emisji tlenku węgla oraz w pomieszczeniach sąsiadujących, w których mieszkańcy spędzają dużo czasu. Od stosowania się do powyższych rad może zależeć nasze i naszych bliskich zdrowie oraz życie. Obudźmy czujność! Materiały do pobrania - spoty radiowe >> - Badanie dot. zagrożenia pożarowego oraz zatruć tlenkiem węgla i dymem IPSOS dla MSWiA 2016.pptx >> - Prezentacja Czad i Ogień 2016-2017.pptx >> - Ulotka Czad i Ogień 2016-2017.pdf >> - Logo kampanii Czad i Ogień >> - 1 - Projekt edukacyjny nr 2 Te numery znasz >> - 2 - Projekt edukacyjny nr 2 Te numery znasz >> - 3 - Projekt edukacyjny nr 4 Ewakuuj się, a nie tylko uciekaj >> - 4 - Projekt edukacyjny nr 4 Ewakuuj się, a nie tylko uciekaj >> - 5 - Projekt edukacyjny nr 5 Gaśnica, zanim przyjedzie straż pożarna >> - 6 - Projekt edukacyjny nr 5 Gaśnica, zanim przyjedzie straż pożarna >> - Strona tytułowa i wstęp Przygody Ognika >> - KARTY CZ. 2 DLA DZIECI. Te numery znasz >> - KARTY CZ. 4 DLA DZIECI Ewakuuj się, a nie tylko uciekaj >> - KARTY CZ. 5 DLA DZIECI Gaśnica, zanim przyjedzie straż pożarna >>